فروردین: این نام برگرفته از نام فروهر fravahr هاست که در حقیقت روان درگذشتگان بوده و اعتقاد بر این بود که روان های مردگان در نخستین روزهای بهار نزد اقوام خود به زمین باز میگردند.
بنا بر تصور زرتشتيان فروهر روان مردگان و نيز روان آناني است كه هنوز زاده نشده اند و جايگاه فروهر نزد خداست و هنگاميكه انساني مي ميرد روان او به فروهر او مي پيوندد و هنگاميكه انساني زاده ميشود نيز روان از فروهر جدا و به تن او در جهان مادي مي پيوندد.
اردیبهشت: اقتباسی از نام اوستایی ارتا وهیشتا atra vahishta به معنای بهترین راستی است که نام یکی از امشاسپندان است.
خرداد: در اوستا هئوروتات haurvatata به معنای کمال و رستگاری که از امشاسپندان یا صفات کمالیه اهورامزداست.
تیر: در اوستا تیشترtishtra نامیده شده و نام ستاره ايست. محققین آنرا با شعراي يماني یا ستاره شباهنگ که درخشان ترین ستاره آسمان شب است منطبق دانسته اند. یونانیان باستان این ستاره راsiriusمینامیده و آنرا منبع گرما میدانستند. اين جدا از سياره تير يا عطارد است.
تير يشت يا تيشتر يشت همچنین نام يكي از يشتهاي اوستاست و ستاره تير يا تيشتر که از او در یشت موسوم به تيشتر يشت یاد میشود ایزد موکل بر رعد و باران نیز بوده است وبر اساس این باور ستاره تيشتر دشمن دیو خشکسالی یا اپوش است و باور بر اين بود كه در نبرد تيشتر با اپوش گرزي توسط تيشتر بر ديو خشكي وارد ميگردد و صداي رعدي كه شنيده ميشود خروش آن ديو است. به روایتی طلوع این ستاره مصادف با چهارمین ماه سال یا آغاز تابستان است.
امرداد: در اوستا امرتات ameretata نامیده شده به معنای بی مرگ و ناميرا و آن نام مينوي گياهان است که نام یکی دیگر از امشاسپندان است.
شهریور: اقتباسي از نام اوستايي خشثرَ وئیری khshathra vairi به معنای پادشاهی آرزو شده است كه مينوي فلزات است و نام یکی از امشاسپندان است.
مهر: نام فارسی شده رب النوع روشنایی است که از نام اوستایی میثرَmithra ( در سانسکریت میتر mitra ) به معنای دوستی و محبت گرفته شده است. مهر بر خلاف تصور عامه در واقع نام دیگر خورشید نیست بلکه مهر نام ایزد یا رب النوع روشنایی بوده چنانکه در اوستا نیز همواره نام مهر یا میترا جدا از نام خورشید می آید و در اسامی روزهای ماه نیز چنانکه اشاره شد خورشید نام یازدهمین و مهر نام شانزدهمین روز ماه است.
آبان: نام فارسی شده ایزد آبها یا آناهیتا است که در اوستا اردوی سور اناهیتا aredvi sura anahita یا رودخانه نیرومند بی آلودگی نامیده شده است. اناهيتا كه خلاصه شده اين نام اوستاييست نام الهه موکل بر آبهای روان بوده است و يشتي كه در اوستا به مناسبت اين الهه سروده شده آبان يشت نام دارد. نامگذاري آبان به اين مناسبت بوده كه اين ماه آغاز بارندگي است.
آذر: از نام اوستایی آترatar یا ایزد موکل بر آتش مقدس گرفته شده است. این آتش مقدس طبق فقرات 46-50 زامیاد یشت اوستا رقیب اژی دهاک دانسته شده و طبق متن اوستايي نبردي بين اين دو در گرفته كه به فرار اژي دهاك منجر گشته است. من در یادداشتهای پیشین اژي دهاك روز رستاخيز را آتشفشان زیانبار یا آتش زیانبار معنا کردم که در اينجا هیچ ارتباطی با اژي دهاك سه كله يا ضحاک ماردوش روایات عامیانه و افسانه ای ندارد. چون اين اژي دهاك سه كله انساني با كنشهاي اهريمني بوده كه بدان لقب يعني اژي دهاك نامبردار شده بود. واژه اژی در زبان اوستایی علاوه بر اينكه به معناي اژدها يا مار آتشين است مترادف با واژه اهی در سانسکریت به معنای آتشفشان نيز مي باشد و دهاک در زبان اوستایی به معنای ضربه زن یا زیانبار ترجمه شده است. آتر یا آتش مقدس در آیین مزدیسنا مقامي بسيار والا دارد و از بزرگترین نعماتی بوده که از جهان بالا و برای بهره انسانها به زمین فرستاده شده است. به موجب كتاب بندهش پنج نوع آتش وجود داشته است كه من از ذكر آنها خودداري ميكنم.
دی: در مورد دی در بن دهشن توضیح داده شده که دادار است و نام خویش را در چهار جای در ماهها داده است یکی نام =هرمزد و آن سه دی که یکی گاه و یکی دین و یکی زمان است استاد پورداوود دي را ماخوذ از نام اوستايي زين zayana به معناي زمستان ميداند.
بهمن: از نام اوستایی وهومن به معنای دارای منش نیک اقتباس شده که در اوستا نام یکی دیگر از امشاسپندان است.
اسفند: از نام سفندارمذ یا در اوستا سپنتا آرمئیتی به معنای پارسای مقدس گرفته شده و آرمئیتی همانست که امروزه آرمیتا گفته میشود و در اوستا نام فرشته موکل بر زمین است.
موضوع :
تاریخ ایران , ایا میدانید........ , ,
توسط :
kamran تاریخ : یک شنبه 21 آبان 1391
ساعت 22:51