(( آثار باستانی ایران،ثبت شده در یونسکو ))

پارسه(پرسپولیس):
پارسه یا تخت جمشيد، نام يكي از بناهاي تاريخي و شهرهاي باستاني ايران است كه در زمان حكومت هخامنشيان، پایتخت مجلل امپراتوری ايران بودهاست. تخت جمشيد به مدت 50 سال، محل برگزاري مراسم آیینی و جشنهاي نوروز بوده است.
تخت جمشید در مرودشت کنونی و حدود ۴۷ کیلومتری شمال شرقی شیراز در استان فارس و در نزدیکی رود کوچک پلوار است. طرف شرقی آن بر روی کوه رحمت است و سه طرف دیگر با دیوارهای حافظ شکل داده شدهاند. پارسه بر روی صفّه یا سکوی سنگی که ارتفاع آن بین ۸ تا ۱۸ متر بالاتر از سطح جلگهٔ مردوشت است، به مساحت ۳۰۰ در ۴۵۵ متر بنا شدهاند. تخت جمشيد، در ۳۳۰ پیش از میلاد بر اثر حمله اسکندر مقدونی سردار یونانی به ایران به آتش كشيده شد.
ارگ بم:
ارگ بم، نيز يكي ديگر از آثار باستاني ايران است كه بزرگترین سازه خشتی جهان محسسوب مي شود. ارگ بم، در نزدیکی شهر بم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. این بنا در فهرست میراث جهانی یونسکو با عنوان «بم و فضای فرهنگی آن» به ثبت رسیدهاست. ارگ عظیم بم، که در مسیر جاده ابریشم قرار دارد در قرن پنج پیش از میلاد ساخته شدهاست و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود.
ارگ بم در واقع، یک دژ بزرگ است که در قلب آن، ارگ واقع شده است. اما به دلیل ظاهر پرابهت ارگ، که مرتفع ترين قسمت مجموعه نیز به حساب میآيد، کل بنای دژ به عنوان ارگ بم نامیده میشود. ارگ بم، در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲، بر اثر زلزله شدیدی که شهر بم و حومه آن را تحت تاثیر قرار داد، ارگ بم كاملا از بین رفت و در حال حاضر بزرگترين ويرانه خشتي جهان است.
سنگ نبشته بیستون:
سنگنبشته بیستون یکی از مهم ترین و مشهورترین سندهای تاریخ جهان و مهم ترین متن تاریخی در زمان هخامنشیان است كه به صورت برجسته تراشيده شده است. سنگنبشته بیستون یا کتیبه بیستون واقع در شهرستان هرسین است كه در سی کیلومتری شهر کرمانشاه و در دامنه کوه بیستون واقع شده است. سنگنبشته بیستون، پیروزی داریوش بزرگ را بر گوماته مغ و به بند کشیدن یاغیان را نشان میدهد. طول این نقش برجسته ۶ متر و عرض آن ۳٫۲۰ متر است و نماد فروهر در حال پرواز بالای نقش دیده میشود.
داریوش دست راستش را به نشانه ستایش اهورامزدا بالا برده و پای چپش را بر سینه گئومات مغ که زیر پای او افتاده نهادهاست . شورشیان که دستهایشان از پشت و گردنشان با ریسمان به هم بسته شدهاست پشت سر هم در برابر داریوش ایستادهاند. یک نیزه دار و یک کماندار پشت سر داریوش دیده میشوند.
میدان نقش جهان:
میدان نقش جهان، میدان بزرگ مستطیل شکلی است كه در شهر اصفهانِ قرار دارد. پيشينه نقش جهان به دوران صفوي بازمي گردد،اما ولی میدان نقش جهان به شکل امروزی در دوره سلطنت شاه عباس صفوی پایهگذاری شدهاست. این میدان در گذشته، جایگاه برگزاری آیینهای گوناگون و بازی چوگان بودهاست و در حال حاضر به صورت یک گردشگاه همگانی و جایگاهی برای برگزاری نماز جمعه و آیینهای ملی محسوب مي شود.
بناهای تاریخی موجود در میدان نقش جهان شامل عالیقاپو، مسجد جامع عباسی، مسجد شیخ لطفالله و سردر قیصریه است. علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شدهاست که جایگاه اصلي عرضه صنایع دستی اصفهان محسوب مي شود.
تخت سلیمان:
تخت سلیمان یا شهر گنجک، از جاذبه های کم نظیر طبیعی- تاریخی ايران است كه در 45 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب و در یک دره سرسبز در ارتفاع 3 هزار متری واقع شده است. تخت سلیمان، ویرانی های بجا مانده از آتشکده آذرگشنسب اطراف ویرانی های بجا مانده از آتشکده آذرگشنسب، دریاچه ای همیشه جوشان و بر روی صخره ای سنگی ناشی از رسوبات آهکی دریاچه، در میان برج و باروی سنگی، آثار معماری خاص مانند چهار طاقی آتشکده و سازه های آیینی وابسته بدان، نیایشگاه آناهیتا، کاخ های دوران ساسانی و ساختمان هایی مربوط به سلاطین ایلخانی قرار دارد.
ساخت این سازه به بیش از 3 هزار سال پیش باز می گردد و در دوره های هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان دارای ارزش و شکوه ویژه ای بوده است. به طوري كه در دوران پادشاهی ساسانیان و در زمان خسرو اول انوشیروان نسبت به آبادانی آن کوشش ویژه ای به عمل آمده است. در این جایگاه مراسم نیایش های آیینی، برگزاری جشن ها و امور تشریفات پادشاهی انجام می گرفت. این آتشکده، در زمان خود بسیار مورد توجه بوده است و آتش جاویدان آن به مدت 7 قرن به عنوان نماد اقتدار آيین زرتشت و عامل وحدت سیاسی و اجتماعی حکومت ساسانی نقش بسياري داشته است و از آن به عنوان ثروتمند ترین نیایشگاه زمان خود یاد شده است.
پاسارگاد:
پاسارگاد، مجموعهای از آثار باستانی برجایمانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس واقع شدهاستاین مجموعه دربرگیرنده ابنیهای چون کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، آبنماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، آرامگاه کوروش بزرگ، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است. پاسارگاد در دشتی مرتفع به ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دریا، در حصار کوهستان واقع شدهاست.
گنبد سلطانیه:
این بنا مسجدی است بسیار زیبا از حیث معماری و تزیین و بزرگی در دنیا مشهور است. گنبد مزبور در پنج فرسخی سمت شرقی شهر
زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه قرار گرفته و بنایی است هشت ضلعی که طول هر ضلع آن ۸۰ گز است.
سازه های آبی شوشتر:
هشت مناره نیز در اطراف گنبد دارد. و قدیمیترین گنبد دوپوش
موجود در ایران است. رنگ گنبد آبی است. بر روی این اضلاع گنبد بلندی قرار گرفته که ارتفاع آن را ۱۲۰ گز نوشتهاند. در قسمت بالایی آن ساختمان دور تا دور اتاقها و غرفهها ساختهاند. خود گنبد از کاشیهای فیروزهای رنگ پوشیده و سقف داخل اتاقهای بالا با گچبریها و آجرهای رنگارنگ تزیین یافتهاست. در حاشیه طاقها آیات قرآنی واسماالله با خط جلی نوشته شدهاست. حکاکیهایی در آجرهای دیوارها و سقفهای رنگین بنا نیز دیده میشود.سازههای آبی شوشتر در دوران ساسانیان، جهت بهرهگیری از نیروی آب بهعنوان محرک آسیابهای صنعتی ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیابها، آبشارها، کانالها و تونلهای عظیم هدایت آب و سیکا که محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند.
در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستانشناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.
آرامگاه شیخ صفی اردبیلی:
به گفته بیوک جامعی (۱۳۷۹)، مجموعه نفیس بقعه شیخ صفیالدین به نام عارف نامدار شیخ صفیالدین اردبیلی جد سلاطین صفویه، در سال ۷۳۵ ه. ق. به دست فرزند وی صدرالدین موسی بنا شد. پس از شروع حکومت صفویه، به سبب ارادت شاهان صفوی به جد خود، واحدهای مختلفی به این مجموعه اضافه شد.
به ویژه در دوره شاه عباس اول و از آن جا که وی ارادت فراوانی به شیخ صفی الدین داشت و بسیار به زیارت مقبره وی میرفت، برای تکمیل و تزیین این اثر، کارهای فراوانی صورت گرفت. در عصر صفوی، بقعه شیخ با حضور استادان بزرگ عهد صفوی چنان به زیور آراسته شد که هم چنان پس از گذشت چندین قرن به عنوان یکی از مفاخر تاریخی و فرهنگی ایران به شمار میآید.
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : آثار باستانی ایران, ثبت شده در یونسک,